«نوشتن در جزایر پراکنده» به قلم سیدحسن اسلامی به جستارهایی در اخلاق پژوهش می‌پردازد. این نوشتار، سه موضوع محوری «توجه به سنت و جامعه علمی»، «امانت‌داری در پژوهش» و «امانت‌داری در پژوهش» را به تفصیل بررسی کرده است.-
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نویسنده در مقدمه این کتاب، اخلاق پژوهش را برآیند حقیقت‌خواهی و دادگری انسان می‌داند و از این رو می‌نویسد: «اخلاق پژوهش هنگامی پدیدار می‌شود که پژوهشگر بخواهد هم‌زمان حقیقت را کشف کند و نگران آن باشد که مبادا در این مسیر، حقی را ناحق و یا تکلیفی را نقض کرده باشد. چنین نگاهی برای کسانی که تعلیم و تربیت دینی داشته باشند، امری روشن است.»
اسلامی سپس در نخستین فصل این نوشتار به موضوع «فلسفه اخلاق پژوهش و مسایل آن» می‌پردازد و در گام نخست در قالب «پژوهش چه نوع فعالیتی است؟» می‌کوشد ویژگی‌های یک پژوهش حرفه ای را بیان کند. چرایی نیاز به اخلاق پژوهش، عرصه‌ها اخلاق پژوهش و فلسفه‌ورزی درباره پژوهش، از موضوع‌هایی است که در نخستین فصل کتاب به آن پرداخته شده است.
«دو رهیافت به اخلاق پژوهش» عنوان فصل دوم این نوشتار است که مولف در آن از «به حاشیه رفتن اخلاق در پژوهش» تا «اخلاق در متن پژوهش» را مورد بررسی قرار داده است. نویسنده در بخش «ضوابط اخلاقی به مثابه اصول عام» می‌نویسد: عده‌ای از عالمان کوشیده‌اند تا اصول و ضوابط کلی حاکم بر علم را به صورت پیشینی معین سازند. می‌توان این رهیافت را ضوابط اخلاق پژوهش اصول‌محور نامید.» در ادامه نویسنده به بیان دیدگاه‌های «مرتون»، «رزنیک» و «مفام» در این زمینه می‌پردازد.
نویسنده در بخش سوم، نوشتن در جزایر پراکنده را از نظر فقر علمی یا ضعف اخلاقی به چالش می‌کشد. وی معتقد است زمانی که نویسنده اثری را می‌نگارد، باید از سایر مطالبی که در آن زمینه تاکنون نوشته شده، مطلع باشد و مخاطب را در این زمینه آگاهی دهد. در غیر این صورت نویسنده مانند فردی خواهد بود که در جزیره‌ای دورافتاده به نگارش اثری مشغول است و مخاطبان نیز نمی‌توانند با اثر تازه‌ای رو‌به‌رو شوند. این بخش از کتاب «نوشتن در جزایر پراکنده» به موضوع‌هایی مانند: «دلایل اصلی تالیف» و «دلایل عدم ارجاع به معاصران» و «پیامد‌های عدم ارجاع به معاصران» پرداخته است.
چهارمین فصل این نوشتار با عنوان «چو دزدی با چراغ آید» سرقت علمی در سطح دانشگاهی را مورد بررسی قرار داده است. نویسنده در معرفی این فصل می‌نویسد: «مساله انتحال یا سرقت علمی، از بحثی صرفا ادبی و دعوایی میان شاعران کهن، به معضلی جهانی بدل شده است. پا به پای گسترش دانش عمومی و توسعه آموزش عالی در جهان، شاهد گسترش ابعاد انتحال هستیم» وی سپس به تشریح انتحال می‌پردازد و در ادامه با پرداختن به «چه کسانی مرتکب انتحال می‌شوند؟» در بخش «چرا انتحال، غیراخلاقی است؟» از منظر آیات و روایات بر غیراخلاقی بودن سرقت علمی صحه می‌گذارد. «چگونه از انتحال پرهیز کنیم؟» پایان بخش این فصل است که در آن نویسنده با ارایه راهکارهایی می‌کوشد مخاطب را از دست زدن به چنین عملی باز دارد.
«اصل حمل بر صحت: اعتبار و کاربست» پنجمین و آخرین بخش کتاب به تعریف موضوع‌هایی مانند حمل بر صحت، راه‌های اعتماد بر منابع و راه‌های پیروزی بر موانع کشف صحت منابع با تکیه بر مستندات روایی و حدیثی پرداخته است.
اسلامی در این نوشتار از 88 منبع فارسی و 48 منبع انگلیسی بهره جسته است.
«نوشتن در جزایر پراکنده» را انتشارات «نور مطاف» با همکاری انجمن قلم حوزه و کانون نویسندگان قم با شمارگان دو هزار نسخه و به بهای پنج‌هزار و 500 تومان روانه بازار نشر کرده است.
Pasted from <http://appliedethics.blogfa.com/post-232.aspx>
