کتابشناسی پدیدارشناسی تجربه اخلاقی/ موریس ماندلباوم

 

بازگشت به فهرست اصلی

این کتاب ترجمه ای است از

The Phenomenology of Moral Experience by Maurice Mandelbaum,The Free Press, Glencoe, Illinois, 1955

موریس ماندلباوم فیلسوف کمتر شناخته‌شدۀ آمریکایی است که آثار بسیاری در حوزه‌های مختلف از جمله معرفت تاریخی، فلسفۀ علوم اجتماعی، روان‌شناسی و اخلاق نوشته است. غالباً آثار او چه در زمان انتشار و چه پس از آن مورد توجه قرار نگرفته است؛ در دهۀ اخیر در میان برخی از متفکران اخلاق در حوزۀ تحلیلی و برخی از روان‌شناسان علاقه به دیدگاه اخلاقی ماندلباوم پدید آمده است که دلیل این امر تحقیق و تتبع بسیار او در مورد تجربۀ اخلاقی moral experience است که در کتاب پدیدارشناسی تجربۀ اخلاقی به خوبی بازتاب می‌یابد. این کتاب از شش فصل تشکیل شده است:

 فصل اول کتاب به انکار ثنویت رایج میان رشته‌های هنجاری و توصیفی و معرفی چهار رهیافت متافیزیکی، روان‌شناختی، جامعه‌شناختی و پدیدارشناختی به اخلاق اختصاص دارد. ماندلباوم در این فصل با ابراز ناخرسندی از سه رهیافت نخست، به معرفی و شرح رهیافت پدیدارشناختی به عنوان مناسب‌ترین رهیافت برای بررسی تجربۀ اخلاقی می‌پردازد‌. او در ادامه پژوهش دربارۀ تجربۀ اخلاقی را در قالب احکام اخلاقی (moral judgment) پیش می‌بَرد، زیرا به نظر ماندلباوم احکام اخلاقی، گرچه کل تجربه‌های اخلاقی را دربرنمی‌گیرند، اما بخش بزرگی از آنها را شامل می‌شوند. از این‌رو فصل‌های دوم، سوم و چهارم به تقسیم‌بندی و توضیح احکام اخلاقی به عنوان مهم‌ترین و بزرگ‌ترین حیطۀ تجارب اخلاقی، محدود می‌شود. به زعم او احکام اخلاقی به سه نوع احکام مستقیم (direct moral judgments)، احکام دور (removed moral judgment) و احکام ناظر به ارزش اخلاقی (judgment of moral worth) تقسیم می‌شوند که ماندلباوم هر فصل را به بررسی یکی از این سه نوع حکم اختصاص داده است؛ در این سه فصل، با مهم‌ترین جنبۀ اندیشۀ ماندلباوم و وجه مشترک همۀ احکام اخلاقی آشنا می‌شویم. ماندلباوم پس از برشمردن ویژگی‌ها و لوازم هر یک از این سه نوع حکم، در فصل‌ پنجم و ششم با بیان چهار قسم از انواع اختلاف‌های اخلاقی و ارائة راه‌حل‌های چنین اختلافاتی از منظر پدیدارشناختی، کتاب پدیدارشناسی تجربۀ اخلاقی را به پایان می‌برد.

 تلاش ماندلباوم برای توصیف و تبیین جایگاه انسان به عنوان عامل یا ناظر در موقعیت‌های پیچیدۀ اخلاقی و در ارتباط با دیگران، علاوه بر اینکه منظر و امکانات مفهومی جدیدی را برای نگریستن به عالم پیش ‌روی ما می‌گشاید، نشان می‌دهد که بدون توجه به نحوۀ تجربۀ افراد از موقعیت‌ها، نمی‌توان به توصیف درستی از پدیده‌های انسانی دست پیدا کرد.

انتشار این کتاب را به مترجم محترم سرکار خانم مریم خدادادی تبریک می‌گویم.

Pasted from <http://appliedethics.blogfa.com/cat-19.aspx>