رویکرد فلسفی عقلی
محمدرضا سرافرازی اردکانی
فایل مرتب شده: 
رویکردهای تربیت اخلاقی. رویکرد فلسفی
- تقسیم حکمت به نظری و عملی:
- بیان اول:
- نظری: آگاهی از اموری که شایسته دانستن هستند.
- عملی: آگاهی از اموری که شایسته به کاربستن هستند.
- بیان دوم:
- ن: علم به احوال موجوداتی که وجودشان در اختیار آدمی نیست.
- عملی: علم به احوال موجوداتی که تحققشان در اختیار آدمی است که همان رفتارهای اختیاری جوانحی و جوارحی(قلبی و قالبی) است.
- تقسیم حکمت عملی: اخلاق، تدبیر منزل و سیاست مدن
- تاکید بر خاستگاه روحی، روانی رفتار در انسان که دارای ملکاتی هستند(و می شوند) که در شاکله شخصیت فرد استقرار می یابند.(خُلُق) خلق بر دو قسم است: فضیلت و رذیلت
- مبانی انسانشناسی اخلاق فلسفی:
- نفس انسان: قوه شهویه، غضبیه و ناطقه
- منظور از قوه شهویه: نیروی تمایل، جلب و جذب مطلوب هاست/ غضبیه: نیروی تخاصم، رانش و دفع مضرات
- تعامل و تاثیر پذیر قوا
- عادت به شهوت رانی، حکت اندوزی و اقتدار روحی را کاهش می دهد
- وجه تمایز انسان: خردورزی، حکمت اندوزی
- سعادت انسانی: به فعلیت رسیدن کامل قوه ناطقه
- مراحل شکوفایی خرد آدمی:
- عقل هیولانی: تهی بودن نفس از جمیع صور علمیه
- عقل بالمکه: آگاهی نفس از علوم بدیهی و کلیات علم
- عقل بالفعل: کسب علم نظری
- عقل مستفاد: به سبب عدم اشتغال نفس به بدن، همه معلومات بالفعل نزد فردحاضر و مشهودند. حکما تهذیب نفس را همان مانع ردایی از مسیر اندیشه و شکوفایی قوه عاقله می دانند.
- رویکردهای اخلاق فلسفی:
- رویکرد جالینوسی:
- نماینده شاخص: طب الروحانی (ابن زکریای رازی)
- مانند پزشک به آسیب های روحی نگاه می کند. اخلاق= علاج امراض روحی و روانی
- رویکرد افلاطونی:
- تاکید بر وجه مدنی و اجتماعی در سعادت انسان
- آثار فارابی و تهذیب الاخلاق مسکویه
- رویکرد فیثاغورثی-هرمسی:
- توضیح ریاضی نظم حاکم بر پدیده ها، تفسیر تمثیلی از حقایق عالم
- اخوان الصفا(رساله نهم)، عجین شدن با تاثیرات کیهان شناختی بر مزاج
- رویکرد ارسطویی:
- شاخص اصلی آن: قاعده زرین اعتدال
- هر قوا در عملکرد خود دچار افراط و تفریط می شوند. و افراط و تفریط آن رذیلت خیز و اعتدال قوا، فضیلت زا است.
- اعتدال قوه ناطقه: حکمت: معارف یقینی و مفید/ تفریط: بَله: ترک تحصیل علم/ افراط: سفه(جربزه): تکلف در کسب علومی که قادر به کسب آن نیست.
- اعتدال قوه شهویه: عفت: کنترل شهوات انسان تحت فرمان عقل/ تفریط: خمود: غفلت کامل از تمایلات جسمانی/ افراط:شَرَه: کام جویی و لذت خواهی بدون هیچ حد و مرزی
- اعتدال قوه غضبیه: شجاعت: نیروی دافعه و قوه حراست و صیانت انسان از مخاطرات البته تحت انضباط عقلی/ تفریط: جبن: سستی در مقابل خطرساز/ افراط: تهور: غضب بالا و بی باکی غیر منطقی
- با شکل گیری و هماهنگی قوای حکمت، عفت، شجاعت، فضیلت دیگری در انسان شکل می گیرد: فضیلت عدالت. عدالت خود یک فضیلت است و عملکردی دارد و نیز افراط (ظلم) و تفریط(انظلام)
- فضائل و رذائلی که بیان شد، اگر در تمامی رفتارهای انسانی رسوخ و در نفس ثابت شد، تبدیل به ملکه می شود وگرنه به عنوان حال قابل زوال است.
- چهار فضیلت و هشت رذیلت ذکر شده، امهات فضایل و رذایلند و دیگر فضایل و رذایل از این 12 ملکه منشعب می شوند.
- مسکویه و تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق
- جایگاه این رویکرد نسبت به دیگر رویکردها: گستردگی بیشتر، در کتب اصلی مثل اخلاق ناصری، اخلاق جلالی، و حتی آثار تلفیقی مثل میزان العمل غزالی و جامع السعادات نراقی
عنوان: رویکردهای تربیت اخلاقی: رویکرد فلسفی
حجم: 220 کیلوبایت
سحر