درسى براى زندگى
مشغله ها، همیشه باز دارنده انسان از تلاشهاى پیشبرنده است. آفتهاى جسمى و بیماریها، سرعت پرواز انسان را مىکاهد. خوشبخت کسى است که تنى سالم و فرصتى و فراغتى آزاد داشته باشد تا بتواند به آنچه که «باید» برسد و دست یابد. پیامبر،- که درود خدا بر او و خاندانش پاکش باد- در سخنانش با ابوذر، با یادآورى این مطلب، این درس بزرگ را مىدهد که باید از فرصتها، تندرستیها، تواناییها، فراغتها و جوانیها، حداکثر استفاده را برد. پس از بیان این نکته که بیشتر مردم در دو نعمت؛ «صحت و فراغت» مغبون وزیان زدهاند، مىفرماید:
«... اى ابوذر! پنج چیز را قبل از پنج چیز، قدر بشناس و غنیمت بدان:
1. جوانیـت را، قــبل از پیــرى،
2. تندرسیت را، قـبل از بیمـارى،
3. داراییـت را، قبل از تنگدستى،
4. فراغتـت را، قبل از گـرفتارى،
5. زندگیت را، قبل از مرگ...1 »
راستى، چه درس شگفت و بزرگ و حکیمانهاى !مگر نه اینکه سرمایههاى سودآور انسان در بازار زندگى، عبارت است از: جوانى، سلامتى، امکانات مادى، فراغت، و سرمایة عمر؟! و مگر نه اینکه آفت هر یک از اینها، در کنارش بیان شده است؟
اگر بتوانیم در جوانى، کارى براى پیرى بکنیم، اگر بتوانیم از تندرستى، بهرة کامل ببریم، اگر موفق شویم« مال» را در جاى درست خود، مصرف و خرج کنیم، اگر از فرصتهاى گرانبها، حداکثر استفاده را بگیریم، و اگر از عمر گرانمایه، براى خانة ابدى و سراى آخرت، رهتوشهاى برداریم،دیگر چه غم و اندوهى؟
بیشتر زیان زدگان، کسانىاند که گوهر وقت را، رایگان از دست مىدهند. مگر مىتوان وقت رفته را باز آورد؟... هرگز! از رسول خدا بشنویم:
«... اى ابوذر! از این که کارى را به آینده موکول کنى و کار امروز را به فردا بیفکنى(تسویف) بپرهیز.
تو امروز، در مقابل امروزت هستى، از آینده چه خبر دارى؟
اگر فردایى داشتى، براى فردایت چنان باش که براى امروزت بودى .و اگر به فردا نرسیدى، بر کوتاهى و قصور امروز، اندوه نخواهى داشت.»2
---
پی نوشت ها:
1. بحار، ج 74، ص72. ( یَا أَبَاذَرٍّ، اغْتَنِمْ خَمْساً قَبْلَ خَمْسٍ- شَبَابَکَ قَبْلَ هَرَمِکَ وَ صِحَّتَکَ قَبْلَ سُقْمِکَ وَ غِنَاکَ قَبْلَ فَقْرِکَ وَ فَرَاغَکَ قَبْلَ شُغُلِکَ وَ حَیَاتَکَ قَبْلَ مَوْتِکَ. یَا أَبَاذَرٍّ، إِیَّاکَ وَ التَّسْوِیفَ بِأَمَلِکَ فَإِنَّکَ بِیَوْمِکَ وَ لَسْتَ بِمَا بَعْدَهُ- فَإِنْ یَکُنْ غَدٌ لَکَ فَکُنْ فِی الْغَدِ کَمَا کُنْتَ فِی الْیَوْمِ- وَ إِنْ لَمْ یَکُنْ غَدٌ لَکَ لَمْ تَنْدَمْ عَلَى مَا فَرَّطْتَ فِی الْیَوْمِ.)
2. همان.
پدیدآورنده: جواد محدثى