سرفصل‌های محاسبه و مشارطۀ معنوی
من چگونه‌ام؟
و می‌خواهم چگونه باشم؟
یک انسان کمال‌جو در جریان محاسبه نفس باید اکثرا به دنبال بدی‌های خود باشد؛ و اگر به خوبی‌ها می‌پردازد به این دلیل است که کمی‌ها و کاستی‌های آن را بنگرد و موجبات تکمیل و تکامل آنها را فراهم آورد. ضمن آنکه در هر دو مورد باید به ریشه‌ها و زمینه‌ها هم نگاهی داشته باشد، تا دست‌رسی به راه‌های کمال و رفع نقائص سهل‌تر گردد.
اساسا در جریان تربیت دینی و تکامل معنوی آنچه از اهمیت بیشتری برخوردار است، ترک سیئات است. همچنانکه امامان معصوم (ع) فرموده‌اند: « اِجتِنابُ السَّیِّئاتِ اَولی مِن اِکتِسابِ الحَسَناتِ » و در جای دیگری نیز بارها به وارسی خوبی‌ها برای پیدا کردن نقاط ضعف احتمالی به عنوان شیوۀ اهل تقوا اشاره فرموده‌اند: « یَعمَلُ الاَعمالَ الصّالِحَةُ وَ هُوَ عَلی وَجَلٍ »
این نگرانی‌ها و دقت در محاسبۀ بدی‌ها و کمبودها نباید فضایی منفی در ذهن ایجاد نماید چرا که اهل محبت با همۀ نشاطی که از محبوب دارند و با همۀ امید و مثبت نگری که به معبود دارند به محاسبه‌های سخت‌گیرانه می‌پردازند. همچنانکه امام صادق (ع) فرموده‌اند: « وَ کَذَلِکَ وَصَفَهُمُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَالَ وَ الَّذِینَ یُؤْتُونَ ما آتَوْا وَ قُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلى رَبِّهِمْ راجِعُونَ ثُمَّ قَالَ مَا الَّذِی آتَوْا وَ اللَّهِ مَعَ الطَّاعَةِ الْمَحَبَّةَ وَ الْوَلَایَةَ وَ هُمْ فِی ذَلِکَ خَائِفُونَ لَیْسَ خَوْفُهُمْ خَوْفَ شَکٍّ وَ لَکِنَّهُمْ خَافُوا أَنْ یَکُونُوا مُقَصِّرِینَ فِی مَحَبَّتِنَا وَ طَاعَتِنَا »
البته همیشه سیاه‌نمایی و غیر واقع‌بینی‌های هرچند متواضعانه امری مذموم و ناپسند است؛ و باید با شمردن خوبی‌ها خیال خود را نسبت به بخشی از روحیات و رفتارهای مثبت راحت نمود؛ و انرژی را صرف برطرف نمودن بقیۀ بخش‌ها کرد. در مقام تمنا نیز باید با شمردن خوبی‌ها باب درخواست قبولی آنها را از خداوند متعال باز نمود.
ولی مانند عوام نباشیم که از ذکر خوبی‌های خودشان نیرو می‌گیرند. مانند عارفان عاشق باشیم که از ذکر خوبی‌های معشوق انرژی می‌گیرند؛ و ذکر بدی‌هایشان آنها را از دست یابی به وصال محبوب مأیوس نمی‌کند. بلکه همیشه مرور بدی‌ها باب مناجات عاشقانه و استغفار عارفانه را به روی آنها باز می‌کند که فرموده‌اند: « مَولایَ بِذِکرِکَ عاشَ قَلبی وَ بِمُناجاتِکَ بَرَّدتُ اَلَمَ الخَوفِ عَنّی»
شاید لازم باشد فهرستی از اهم رفتارهای ظاهری و باطنی در اختیارمان باشد، تا هنگام محاسبه بتوانیم همه چیز را در نظر بگیریم، و گوشه‌ای از رفتار و روحیاتمان را از قلم نیندازیم.
سرفصل‌های محاسبه و مشارطۀ معنوی
انجام تکالیف سیاسی و تکالیف اجتماعی دینی
6- اهتمام به امور فقرا و نیازمندان
1- ایمان به محبت خدا به بندگان
2- تفکر در حقائق عالم و نعمات الهی
7- نگاه عالمانه و حکیمانه به دنیا و کم ارزشی و فنای آن
سرفصل های محاسبه نفس
عنوان: سرفصل های محاسبه نفس
حجم: 240 کیلوبایت
توضیحات: رایگان
