روش شناسی اخلاق اطلاعات آموزش نوجوانان
روش شناسی اخلاق اطلاعات آموزش نوجوانان
هوسونگ کی
سیونگ جین ان
ترجمه یاسر ابراهیمی
در جامعه مدرن، روزانه میزانِ اطلاعات به صورت مستمر و سریع، به سبب سازوکارهای پیشرفته نوین و متنوع به منظورِ یافتن، گردآوری و تولید اطلاعات، در حال افزایش است. مشکل این است که این گرایش الزاما به معنای توسعه کیفی اطلاعات نیست و مشکل جدی تر آن است که ابزارهای ارتباطی، کاربرد غیرِ اخلاقی یافته اند. انتظار می رود تا مقوله ارتباطات، واجد رویکردهای مثبتی مانند اخلاق پایه ای، اخلاق اطلاعات و آداب ارتباطاتی بوده و زبانِ سایبر در آن کاربرد مناسبی داشته باشد. ما بر این باوریم که این رویکردهای مثبت، از طریقِ برنامه های آموزشی در مدرسه به دست خواهد آمد. با این حال به نظر می رسد، برنامه رایج در مدارس کفایت و تأثیر لازم جهت فراهم آوردن این عواملِ مهمِ آموزشی را در نوجوانان ندارد. به ویژه در مدارس راهنمایی و دبیرستان، بسیار اساسی است تا مواد درسی پیرامون اخلاق اطلاعات، تنظیم و توسعه یابند؛ به این منظور که دانش آموزان از مشکلات بالقوه در مواجهه با اینترنت آگاهی یابند. تأثیر برنامه آموزشیِ مذکور نه تنها جوانان را تشویق می کند تا رویکردی مثبت داشته باشند بلکه آنها را از اتخاذ رویکرد منفی نیز باز می دارد. ر این مورد مطالعاتی، ابتدا برنامه رایج برای آموزش اخلاق اطلاعات را از نظر محتوایی و روش شناسی مرور خواهیم کرد. سپس مشکلات اقتصادی و اجتماعی بالقوه که ناشی از فقدان اخلاق اطلاعات هستنند را تحلیل می کنیم و در پایان، طرح هایِ آموزشی مؤثر و عملی را ارائه خواهیم کرد که مبتنی بر شرایط کنونی مدارس است.
کلید واژگان: اخلاق کامپیوتر، اخلاق سایبر، دانش آموزان، اینترنت.
مقدمه
قرن بیست و یکم را می توان قرن پیدایش عصر اطلاعات نامید. جامعه انسانی با گذر از دوره های متفاوتی چون عصر کشاورزی، صنعتی و در نهایت عصر اطلاعات، تکامل یافته است. وزارت آموزش و توسعه منابع انسانی کره جنوبی از زمان برنامه ششم، برنامه ای آموزشی برای موضوعات مربوط به کامپیوتر فراهم کرد که برای کاهش فقدان سواد اطلاعاتی در گذار به عصر اطلاعات لازم بود. با این حال، در جایی که شناخت کامپیوتر به حوزه شناختی بشر، توانایی استفاده از کامپیوتر به حوزه کارکرد و نیز گرایش به کامپیوتر به حوزه احساسی مربوط شده، این مطلب صادق خواهد بود که پیشرفت در مطالعه مواد درسی مصوّب مؤثر نبوده است، زیرا صرفا بر حوزه کارکرد تأکید داشته است. بنابراین مشکلات مربوط به استفاده نادرست از اطلاعات به مسئله ای مهم در این جامعه تبدیل شده است. این مشکلات شامل جرائم اینترنتی، هک کردن، ویروس های کامپیوتری، گردآوری اطلاعات شخصی افراد، گردش اطلاعات غیراخلاقی و مضر و شکاف دیجیتالی بین دارندگان امکانات کامپیوتری و دیگران می شود. بیشتر مردم در فضای سایبر به اموری می پردازند که حاضر نیستند در فضای فیزیکی و واقعی به آنها بپردازند. آنها احساس راحتی می کنند، کمتر خویشتن داری کرده و می خواهند که خودشان را ظاهر کنند. این پدیده، خوداظهاری نامیده می شود (سولر 2002). عموما افراد مسائل بسیار شخصی مانند احساسات، آرزوها و ترس های خود را در فضای سایبر به اشتراک می گذارند. با این حال، همواره این پدیده خوداظهاری برای جامعه مفید نیست. استفاده افراد از زبان توهین آمیز، طرح انتقادات تند و بی رحمانه، اظهار تنفر، هراس افکنی یا حتی ارتباط با سایت های خشن یا شهوت انگیز از نتایج خوداظهاری شمرده می شود. با توجه به امور مذکور، تعامل در فضای سایبر محتاج استاندارد بالاتری از اخلاقی بودن، نسبت به جهان فیزیکی است. در نتیجه، اخلاق اطلاعات باید به برنامه درسی جوانان افزوده شود تا آنها را در گسترش رفتارهای خوب یاری کند و به عنوان عضوی سازنده در جامعه اطلاعاتی مدرن زندگی کنند. این مقاله روش هایی را پیشنهاد می کند تا کارکردهای مثبت اطلاعات با استفاده مناسب همراه شوند؛ به ویژه تأکید می کند بر اینکه باید اخلاق اطلاعات، به عنوان سرفصلی از دروس آموزش کامپیوتر باشد. فصلی نیز در آن مشتمل بر روش آموزش باشد که نه تنها بر کارکردهای منفی بلکه بر کارکردهای مثبت اطلاعات نیز تأکید کند.
2. تأمل نظری بر آموزش اطلاعات
2.1. مفهوم و ویژگی های اخلاق اطلاعات
از دهه 1980 اخلاق اطلاعات در حالی رو به پیشرفت نهاد که شامل ساحت هایی مانند اخلاق کامپیوتر و اخلاق جهانی اطلاعات بود. واژگانی که در کتاب ها یا اینترنت برای توصیف اخلاق اطلاعات به کار می رود در شکل شماره یک آمده است.
|شکل یک| واژگان مشابه
اخلاق اطلاعات
اخلاق کامپیوتر
اخلاق سایبر
اخلاق رسانه
اخلاق اطلاعات و ارتباطات (اخلاق اینترنت)
• اخلاق کامپیوتر معیاری برای استفاده از کامپیوتر است به معنای جلوگیری از نقض کپی رایت مانند بازتولید نرم افزارها، پایمال کردن حقوق خصوصی و گردش موارد زشت و زننده. • اخلاق سایبری، نظامی از معیارهاست که به توصیف امور اخلاقی و غیراخلاقی در فضای سایبر می پردازند و بر محافظت از آزادی بیان، مالکیت فکری و حریم خصوصی دلالت دارد. • اخلاق اطلاعات و ارتباطات نظامی است که مسائل اخلاقی به وجود آمده در یک جامعه اطلاعاتی را حل می کند و با اصطلاح اخلاق اینترنت از آن یاد می شود. • اخلاق رسانه به این مطلب می پردازد که رسانه جنبه های ضداجتماعی و غیراخلاقی را محدود و کنترل می کند و مانع شکل گیری شخصیت اجتماعی می شود. • اخلاق اطلاعات به پرسش های اخلاقی مربوط به اطلاعات یا جامعه اطلاعات محور می پردازد و شامل معیار برای قضاوت رفتار یک فرد یا عضوی از اعضای اجتماع و طبقه بندی اعمال به عنوان اخلاقی و غیر اخلاقی است. هنگامی که ویژگی های اخلاق اطلاعات را تحلیل کنیم، خواهیم دید که با وجود تاکید فلسفه اخلاق بر اطلاق و کلیت، در واقع ناظر بر اخلاق منطقه ای شکل گرفته است. نتیجه آنکه اخلاق اطلاعات در آینده باید شیوه ای باشد برای القای کارکردهایی که در شکل 2 نشان داده ایم.
(1) اخلاق اطلاعات، اخلاقی تجویزی است. اخلاق اطلاعات باید به وضوح تجویز کند که در جامعه اطلاعاتی چه کنیم یا چه نکنیم. (2) اخلاق اطلاعات، اخلاق پیشگیرانه ای است؛ یعنی باید به ما کمک کند تا ملاحظات دقیقی بر همه انواع مسائل اخلاقی به وجود آمده از توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات داشته باشیم. (3) اخلاق اطلاعات، اخلاقی تحول آفرین است؛ یعنی باید بر ضرورت تجربه انسانی و تحول، نظام ها و سیاست ها تاکید ورزد. به این دلیل که اخلاق اطلاعات به عنوان واکنشی علیه سوءکارکرد گسترده اطلاعات، به ویژه بی نظمی و آشوب در فضای سایبر ظاهر می شود. (4) اخلاق اطلاعات، عموما باید اخلاقی جهانی باشد؛ نه فقط برای این یا آن منطقه بلکه باید با هر دو شیوه جهانی و منطقه ای همساز باشد. (5) اخلاق اطلاعات، اخلاق مسئولیت است؛ یعنی باید رفتار را به احساس مسئولیت ارتقا دهد؛ در حالی که امکان یک فعل را با درنظرگرفتن یک روش و ابزار مدنظر قرار داده و هدف را با نتایج پیش بینی نشده حاصل شده مقایسه می کند. (6) اخلاق اطلاعات، اخلاق جامع است؛ یعنی باید نظریه های اخلاقی گوناگونی را_ در حل مشکلات اخلاقی به صورت مستقیم یا غیر مستقیم مفید هستند_ را تلفیق کرده و از آنها بهره برداری کند.
|شکل 2| ویژگی های اخلاق اطلاعات
اخلاق تجویزی: تجویز معیار برای داوری پیرامون عمل
اخلاق پیشگیرانه: بررسی مسائل اخلاقی قبل از وقوع آنها
اخلاق تحول آفرین: ضرورت تحول نظام ها و سیاست ها
اخلاق جهانی: اخلاق فراگیر عموما جهانی
اخلاق مسئولیت: عمل مسئولانه
اخلاق جامع: به کارگیری تلفیقی نظریات اخلاقی
2.2 اهداف و اصول پایه در اخلاق اطلاعات
برای استفاده مناسب از اطلاعات در یک جامعه اطلاعاتی، آموزش مربوط به اخلاق اطلاعات می تواند به اهداف خود دست یابد؛ آنچنان که در زیر می آید: یک) مراعات دیگران باید پرورش یابد. دو) هرچند از به اشتراک گذاشتن اطلاعات مفید استقبال می شود؛ اما حق مالکیت فکری افراد دیگر نیز نباید نقض نشود. سه) از صورت های گوناگون اطلاعات باید به شیوه ای سازنده استفاده شود. چهار) ابزار ارتباطات و اینترنت باید در دوره زمانی قابل قبولی مورد استفاده قرار گیرند که به زندگی واقعی لطمه ای وارد نیاید. ریچارد سورسون، چهار اصل پایه برای اخلاق اطلاعات ارائه کرد: مراعات حقوق مالکیت فکری، مراعاتِ حریمِ خصوصی، اتیکت مناسب و منع از اذیت و آزار. این امور در شکل (3) نشان داده شده است.
1) مراعات حقوق مالکیت فکری که بر اساس قرارداد فرهنگی شکل گرفته است، الزام بر مالکیت کار اصلی را در اختیار پدیدآورنده آن قرار می دهد. 2) مراعات حریم خصوصی که باید در رابطه با آن به صورت فعال و با اطلاعات خاص بیشتری بحث کنیم. 3) اتیکت مناسب که مربوط به این است چگونه فروشندگان به مشتریان خود اطلاعاتی درباره اجناس و خدمات ارائه دهند. این امر هنگامی رخ می دهد که اخلاق به ما منشأ اخلاقی قاعده مسئولیت را بیاموزد. 4) منع از اذیت و آزار که به معنای آسیب نرساندن به دیگران، به صورت مستقیم و غیرمستقیم است. این امور هنگامی ما را به بسط و توسعه اخلاق راهنمایی می کند که جرائم کامپیوتری یا هک رخ می دهد.
|شکل 3| اصول پایه اخلاق اطلاعات
مراعات حق مالکیت فکری
اتیکت مناسب
مراعات حریم خصوصی
منع آزار و اذیت
3. وضعیت فعلی سوء استفاده از اطلاعات
جرم اینترنتی که به آن جرم سایبری هم گفته می شود شامل حملات مخرب، وسیع، خودکار و هوشمندانه ای هستند که موجب خسارات جدی می شوند. در گذشته، مزاحمت های کامپیوتری در ابتدا نشان دهنده توانایی های هکرها بود؛ اما هکرهای مدرن به اعمال ضد اجتماعی دست می زنند و از دانش خود برای مقاصد شوم بهره می برند. با در نظر گرفتن موضوع مزاحمت های کامپیوتری در وضعیت های مختلف، چنین می توان گفت که هکرها هیچ ملاحظه ای برای فروش، تخریب، تحریف، به اشتباه انداختن یا از بین بردن اطلاعات کشور، شرکت یا افراد را ندارند. این امر برای نتایج فقدان اخلاق اطلاعات مناسب است که به نوبه خود ناشی از گمنام بودن در فضای سایبر است. چنین برآورد شده است که حوادث مربوط به مزاحمت های کامپیوتری در پنج سال گذشته در کره جنوبی به نحو چشمگیری افزایش یافته است (شکل 4). این مشکلی منطقه ای نیست و لازم است تا آن را به جوانان سراسر دنیا آموزش دهند تا قواعد و روحیه اخلاقی را فهم کرده و آنها را حتی در فضای سایبر نیز رعایت کنند. بنابر تغییرات جامعه اطلاعاتی، آسیب دیدنِ اشخاص به سبب افشا و دستکاری اطلاعات شخصی آنها به وسیله اشخاص مغرضی که با نفوذ به سیستم های دارای امنیت پایین به پایگاه های داده محتوی اطلاعات شخصی افراد دست یافته اند، امری شایع است. شایع ترین موارد گزارش شده از افشای اطلاعات شخصی، دستکاری اطلاعات شخصی و سرقت ID است.
|شکل چهار| وضعیت فعلی هک کردن، کرم های مخرب اینترنتی و افشای اطلاعات
این اتفاق بیشتر ناشی از سرقت شماره های امنیتی اجتماعی است. بسیاری از سرقت های گزارش شده در باب اطلاعات شخصی بنابر بسامد آنها به این شرح است: دریافت اطلاعات ناخواسته، عدم امکان تصحیح اطلاعات شخصی یا تداوم عضویت، جمع آوری یا انتشار اطلاعات شخصی بدون رضایت افراد، انتقال اطلاعات و عدم توجه به ایمن بودن در هنگامِ جمع آوری اطلاعات. با توجه به انواع سرقت اطلاعات شخصی، شبکه سرقت در شکل زیر نشان داده شده است:
|شکل 5|
سایت های اینترنتی -› درز کردن اطلاعات مهم مانند اطلاعات شخصی یا شماره امنیتی اجتماعی -› کاربران اینترنت -› ارسال ایمیل های تبلیغاتی (اسپم ها) -› [انواع ] شرکت ها -› عضو شدن در (سایت های اینترنتی) -›
نکته قابل ذکر دیگر این است که جریان اطلاعات زشت و زننده در فضای سایبر متناسب با ازدیاد کاربران و کامپیوترهای متصل به شبکه افزایش می یابد. انواع و حجم اطلاعات زشت و زننده در حال افزایش هستند که شامل هرزه نگاری های جنسی، فیلم های خشونت آمیز، سکس سایبری، قماربازی های سایبری، پرسه زنی ها و تجارت خلاف قانون است.
4. محتوای آموزش اخلاق اطلاعات
4.1 آداب ارتباطات در فضای سایبر
حقوق سایبری شامل آزادی بیان و وظیفه سایبری، ملزم به عدم آسیب رسانی به دیگران در جامعه اطلاعاتی است. در بخش های بعدی، مفاهیم اساسی اخلاق بیان می شوند؛ مانند مسئولیت، مالکیت، حقوق خصوصی و مراعات دیگران. اول اینکه موارد توهین و عدم مراعات دیگران در حال افزایش هستند. به همین دلیل، باید قواعد بنیادین پیرامون رفتارها و آداب ارتباطات تاسیس شده و آداب اساسی استفاده از اینترنت آموزش داده شود.
قواعد بنیادین آداب اینترنت
• کاربران اینترنتی باید درباره خود و دیگران احترام متقابل را مراعات کنند. •کاربران اینترنتی باید بدانند که داده ها و مطالب زمانی که روی اینترنت انتشار می یابند حاوی اطلاعات شخصی کاربر هستند. •کاربران اینترنت نباید درباره افکارشان تحت فشار واقع شوند، هرچند هنگام بحث باید به افکار دیگران نیز توجه کنند. • کاربران اینترنتی باید اطلاعات مفید و عام المنفعه را به اشتراک بگذارند. • کاربران اینترنتی باید سعی کنند هنگام چت یا بحث درباره موضوعی خاص، زمانِ محدودی را برای گفتگو مشخص کنند تا در زمان معهود آن را به پایان رسانند. دوم اینکه شهروندان اینترنتی، معمولا عبارات کوتاه شده یا محاوره ای را برای بیان مقاصدشان به کار می برند. به ویژه، در نتیجه استفاده از ارتباطات تلفن همراه همانند اینترنت، نوجوانان و جوانان به استفاده از کلمات به شیوه نگارش محاوره ای علاقه دارند و قواعد رسم الخط را نادیده می گیرند. در نتیجه، آموزش استفاده صحیح از زبان، به وسیله فراهم آوردن قواعد زبان ارتباطات امری لازم است.
قواعد بنیادین استفاده از زبان ارتباطات
•در فضا یا محیط چت، استفاده از هرگونه زبان مبتذل مجاز نیست. •در فضای سایبری هرگونه غیبت، توهین و سوءاستفاده ممنوع است. • استفاده از عبارات مخفف و اصطلاحاتِ محاوره ای باید تا حد امکان محدود شود. • استفاده از کلمات با شیوه نگارش محاوره ای ممنوع است و به جای آن باید کلمات نگاشته شده با رسم الخط صحیح به کار روند. • کاربران اینترنت، باید از زبان مناسب به شیوه ای خوب بهره ببرند که با وضعیت مواجهه رودررو قابل مقایسه است. سوم اینکه این امری رایج است که از اینترنت بیش از زمانِ مورد انتظار استفاده کنند. این امر درباره نوجوانان بیشتر رخ می دهد زیرا آنها کنترل کمتری بر خود دارند؛ در حالی که استفاده از وسایل ارتباطی نباید مانع از زندگی روزمره شان شود. بنابراین، اعتیاد اینترنتی باید از رهگذر آزمایش اعتیاد اینترنتی ثابت شود و اگر نتیجه مثبت بود لازم است به تدریج مورد معالجه قرار گیرد. همچنین ارائه رهنمودهایی برای استفاده از اینترنت الزامی است.
رهنمودهایی برای استفاده از اینترنت
• کاربران اینترنت باید بر آداب و اخلاق رایج در اینترنت نظارت داشته باشند.• اطلاعات شخصی مانند نام، آدرس، شماره امنیتی اجتماعی یا شماره تماس نباید به نمایش عمومی گذاشته شود. • دانش آموزان کاربر اینترنتی هنگامی که از طریق اینترنت درخواست هایی از غریبه ها دریافت می کنند، باید معلمان خود را در جریان قرار دهند. •حقوق مالکیت فکری مربوط به اطلاعات که از طریق اینترنت به دست می آید باید محافظت شوند. • کاربران اینترنتی نباید به سایت هایی متصل شوند که خشونت، شایعات یا هرزه نگاری های جنسی دارند. •کاربران اینترنتی نباید به سایت های مضر مانند انجمن متعصبان متمایل به خودکشی مراجعه کنند. • کاربران اینترنتی باید به سایت هایی مراجعه کنند که محتواهای درست و مطلوبی دارند. • کاربران اینترنتی نباید نرم افزارهایی جهت استفاده شخصی روی کامپیوترهای مدارس نصب کنند. همچنین نرم افزارهای غیرمجاز نباید مورد استفاده قرار گیرد. • کاربران باید در مدت زمانی که برایشان در نظرگرفته شده از اینترنت استفاده کنند. • کاربران اینترنتی می توانند هر سوالی که دارند از آموزگاران خود بپرسند.
4.2 امنیت اطلاعات و قوانین مرتبط با اخلاق اطلاعات
نوجوانان باید بدانند که هک کردن جرم کیفری است و به دیگران آزار می رساند. باید روش هایی برای حفاظت از سیستم های کامپیوتر شخصی اندیشیده شود. بنابر این واقعیت که ویروس پراکنی برای دیگران آسیب زاست و باید برای حفاظت از حملات ویروسی تدبیری اندیشیده شود، نوجوانان باید از سیستم های خود به وسیله یادگیری درباره ابزار پیشگیرانه محافظت کنند.
|جدول 1|
زیر پا گذاشتن حقوق مالکیت فکری به وسیله نوجوانان، بیشترین نوع از جرائم اینترنتی است که نوجوانان ممکن است مرتکب شوند. حقوق مالکیت فکری شامل حق آفرینش یک اثر، علامت تجاری ثبت شده، حق اختراع ثبت شده، بهره برداری انحصاری از آن و حق تکثیر (کپی رایت) است. بنابراین، نوجوانانی که از حمایت های قانونی ناظر به مالکیت فکری اطلاع ندارند، ممکن است به راهنمایی ها توجه نکرده و مرتکب همان جرائمی شوند که دیگر مردم مرتکب آن می شوند. در نتیجه، آموزش اخلاق اطلاعات باید کاملا قوانین مربوطه را تبیین کند. به ویژه تکثیر غیرقانونی نرم افزار که بسیار شایع بوده و نشان دهنده اهمیت تبیین آن به عنوان ارتکاب سرقت و پایمال کردن حقوق مالکیت فکری دیگران است. به علاوه، وب سایت ها نیز به تذکر احتیاج دارند؛ مانند موارد مربوط به خودکشی، خشونت های زبانی، توهین، هک کردن، پخش هرزه نگاری های جنسی، جعل یا تحریف و تعرض به حریمِ خصوصی. قوانین مرتبط با اخلاق اطلاعات که برای مقابله با اطلاعات و ارتباطات اینترنتی ناسالم تدوین شده اند در جدول 2 نشان داده شده اند. جدول 2: قوانین و مجازات ها برای مقابله با اطلاعات و ارتباطات ناسالم
5. روش شناسی آموزش اخلاق اطلاعات
5.1. روش آموزش
روش آموزش اخلاق اطلاعات در پنج مدل ارائه شده است: مدل تشریحی، مدل تحقیقی، مدل تمثیلی، مدل فعال و مدل مطالعه موردی. تفاوت بین روش های پیشنهادی و سیستم رایج شامل موارد زیر است. توجه به تجربه واقعی در فضای سایبر، بازبینی جنبه مجازات قانونی و اخلاق اطلاعاتی به صورت کامل، تجربه غیرمستقیم از طریق مطالعه موردی و تاسیس ارزش های صحیح برای بهرهئوری واقعی و عملی در جامعه اطلاعاتی است. / اول از همه، مدل تشریحی است که در آن آموزگاران باید مفاهیم اخلاقی بنیادین را برای نوجوانان توضیح دهند تا آنها را در فهم ویژگی های اخلاق در جامعه اطلاعاتی یاری دهد. آموزگاران باید معانی، تمایز امور از یکدیگر، چند منظوره بودن، اهمیت، وجدان، عینی بودن، نظم منطقی و شمول را به منظور ارائه تبیینی روشن از ویژگی ها به دقت بررسی کنند. / دوم اینکه در مدل تحقیقی، آموزگاران نباید تنها موضوعات ممکن برای تحقیق را به نوجوانان بیاموزند بلکه باید انتخاب های بسیار را برای آنها پیشنهاد کنند. آموزگاران می توانند موضوعات متنوع دیگری را پیشنهاد کنند، مانند: آداب ارتباط کامپیوتر شخصی و اینترنت، اخلاق ارتباطات و اطلاعات مرتبط با قانون، تاثیر اطلاعات خشونت آمیز و مبتذل، تایر هک کردن و ویروس پراکنی، اهمیت حریم خصوصی، اهمیت حق تکثیر و سیاست اظهار نام واقعی در اینترنت. / سوم اینکه در مدل تمثیلی، آموزگاران باید از ابزار مختلف بهره ببرند مانند فیلم، اسلاید، نوارهای ویدئو، مقالات یا تصاویر فکاهی که با مطالعه اخلاق اطلاعات مرتبط هستند،. به عنوان مثال وقتی آموزگاری آداب اینترنتی را آموزش می دهد، باید داده های دانش آموزان را نشان دهد که از اجتماعی موهن یا رکیک بازیابی شده است و به ایشان اجازه دهد تا جدی بودن مساله را دریابند. این امر به دانش آموزان فرصتی می دهد تا خودشان مسئله جاذبه اعتیاد به اینترنت را بفهمند. / چهارم اینکه در مدل فعال، آموزگاران باید شانس تجربه فعالیت های متفاوت را به نوجوانان بدهند تا توانایی نظری خود را بسط و توسعه دهند. به عنوان مثال، قطعات روزنامه را به روی آلبوم بریده جراید بچسبانند و مسئله را تحلیل کنند؛ اطلاعات ناسالم برای نوجوانان را روی اینترنت مرور کرده یا موقعیت های مربوط به آداب اینترنتی را به صورت نقش بازی کنند. / پنجم اینکه در مدل مطالعه موردی، آموزگاران کلاس را راهنمایی می کنند تا درباره موارد واقعی که خودشان یافته اند، تمرکز کنند. به عنوان نمونه، آنهایی که دیگران را به واسطه نوشتن واقعیات آزار دهنده یا شایعات و یا اغراق گویی درباره واقعیات موجود که بنابر قانون مجازات نمی شوند اما بر اساس سیاست های مدرسه مجازات خواهند شد. دانش آموزان می توانند درباره این موضوع به بحث بپردازند که بنا بر این تجربه غیرمستقیم از موارد مطالعه شده در زندگی واقعی چگونه با این واقعیت برخورد خواهند کرد.
|شکل 6|
با مرور روش های مذکور، می توان گفت که مدل های تشریحی و تمثیلی بر آموزگار و مدل های تحقیقی و فعال بر دانش آموزان مبتنی هستند. روش های آموزش از روش های آموزگار محور تا دانش آموز محور را در بر دارد که تاکید بر تجربه واقعی و تحریک مطالعه خودآموز دارد. در نتیجه، درصد مدل های تشریحی و تمثیلی باید کاهش و درصد مدل های تحقیقی، فعال و مطالعه موردی افزایش یابد؛ چنانکه در شکل 6 نشان داده شده است. به علاوه، روش های فوق مرتبط با استفاده از (ICT) هستند؛ یعنی فناوری اطلاعات و ارتباطات که به وسیله وزارت آموزش و گروه منابع انسانی مورد تاکید قرار گرفته اند. به این معنا که از تک بعدی بودن به جوامع اطلاعاتی، از آموزش و تعلیم یکپارچه به آموزش های چند رسانه ای، از آموزش های مقید به آموزش های سازنده و مشارکتی و از آموزگاران تعلیمی به آموزگاران برانگیزاننده تغییر یافته اند. بنابراین، استفاده از ابزار تدریس پیشرفته مانند اینترنت، ارائه به وسیله پاورپوینت و صفحات اینترنتی مختلف موجب کارایی و مؤثر بودن آموزش خواهد شد. این امر مستلزم نظم کلاسی تاثیرگذار و آمادگی کامل آموزگاران برای ارائه درس است. در نتیجه، لازم است قواعد عملی و تمرین هایی تدوین شود که مبتنی بر بحث مطالعات موردی است.
5.2 طرح کاربردی
محتویات آموزشی که در فصل 4 ارائه شد، می تواند چنانکه در جدول 3 نمایش داده شده است، با به کارگیری روش های آموزشی کاربرد یابند. نظم و ترتیب کاربرد با حروف فارسی در جدول نشان داده شده است. نتایج با کاربست مدل تشریحی و تمثیلی برای تعهدات و حقوق انسانی در فضای سایبر به دست می آید. مدل تشریحی، هر آنچه را مربوط به مفهوم بنیادین اخلاق باشد، تبیین می کند. مدل تمثیلی، برای نوجوانان مواد مربوطه مانند اخبار یا تصاویر فکاهی را فراهم می آورد تا تاثیر تعهدات و حقوق را برای انسان ها نشان دهد. / دوم اینکه برای آدابِ ارتباطاتی، استفاده از مدل تحقیقی، فعال و مطالعه موردی مفید خواهد بود. مدل تحقیقی به نوجوانان اجازه می دهد تا به صورت آنلاین چت کنند و صفحه اینترنتی را خودشان بخوانند. مدل فعال، تعهدی مبنی بر استفاده از زبان مناسب ارتباطی را الزام می دارد. مدل مطالعه موردی، شامل جستجو برای مثال های واقعی از نقض قوانین در فضای سایبر است. / سوم اینکه به کار بردن مدل تمثیلی و فعال برای استفاده از زبان ارتباطاتی ضروری است. مدل تمثیلی از مواد مربوطه ای بهره می گیرد که آموزگاران آماده کرده اند و مدل فعال از کاربران تعهد می گیرد تا زبان ارتباطاتی مناسب را برگزینند. / چهارم اینکه استفاده از مدل تحقیقی، فعال و مطالعه موردی برای مقابله در برابر اعتیاد ارتباطاتی مفید است. به عنوان مقابله در برابر اعتیاد ارتباطاتی، مدل تحقیقی استفاده می شود و مدل فعال، قوانین ارتباطاتی و مدل مطالعه موردی، تاثیرات عملی بر اعتیاد اینترنتی را بررسی می کند. / پنجم اینکه برای حقوق مالکیت فکری نرم افزار، استفاده از مدل تشریحی، تحقیقی و مطالعه موردی مفید است. مدل تشریحی، تبیینی از حقوق مالکیت ارائه می دهد. مدل تحقیقی اجازه می دهد تا نوجوانان رابطه بین حقوق مالکیت فکری و نرم افزارها را بررسی کنند. مدل مطالعه موردی، نمونه هایی را از استفاده مخفیانه از مالکیت فکری فراهم می آورد. / ششم اینکه مدل تحقیقی، فعال و مطالعه موردی به عنوان مثال هایی برای امنیت کامپیوتری و مشکلات ویروسی مناسب است. مدل تحقیقی، فرصتی فراهم می آورد تا به داده هایی بنگریم که با امنیت و ویروس ها به صورت فردی مرتبط هستند. مدل فعال برای تصمیم گیری جهت حفاظت از ویروس ها به کار می رود و مدل مطالعه موردی برای جستجوی مواد به کار می رود. / هفتم اینکه استفاده از مدل تشریحی، فعال و مطالعه موردی برای قوانین مرتبط با اخلاق اطلاعات مناسب هستند. مدل تشریحی، تبیینی از ملاحظات قانونی مرتبط با اخلاق اطلاعاتی را ارائه می دهد. مدل فعال به منظور به اشتراک گذاشتن افکار متفاوت نوجوانان به کار می رود و مدل مطالعه موردی بر اخلاق اطلاعات مرتبط با جرائم و مجازات ها تمرکز می کند.
در نتیجه، کاربست آموزشِ اخلاق اطلاعاتی را می توان بدین صورت نشان داد. |شکل7| برنامه درسی برای مدارس به مشخصات زیر در خواهد آمد. / اول اینکه اولین درس کتاب درسی برای کلاس کامپیوتر و جامعه اطلاعاتی باید برای فهم اخلاق اطلاعات باشد که موضوعات اشاره شده را در آن گنجانده باشند. موضوعات مرتبط مانند اخلاق، جامعه شناسی، زبان کره ای، امور مهارتی و کارهای خانگی باید متمرکز بر بحث درباره اخلاق اطلاعات باشند. / دوم اینکه تهیه برنامه درسی مستقلی برای اخلاق اطلاعات می تواند طرح خوبی باشد؛ اما این امر می تواند تحت الشعاع گرایش به تقلیل و یکی کردن موضوعات درسی قرار گرفته و کنار گذاشته شود. / سوم اینکه کلاس های مربوط به اخلاق اطلاعات باید به صورت آزاد یا در قالب فعالیت های گروهی برگزار شود و امتحان اخلاق اطلاعات باید شامل آزمون شنیداری زبان کره ای، آزمون مقاله نگاری و مصاحبه باشد. والدین باید "آموزش در زندگی" را از طریق آموزش در خانه اجرا کنند. دیگر همکاری ها نیز باید برای "آموزش در عمل" از طریق شبکه آموزش اجتماعی پیگیری شود.
|شکل 7|
6. نتیجه
برای جا انداختن نظام های اخلاق ارتباطات و اطلاعات، نقش مدارس در رعایت اخلاق ارتباطات و اطلاعات بسیار مهم تر از نهادهای دیگر است. قوانین و سیاست های حمایتی دولت بسیار محدود است و نمی تواند کاملا روح مسئولیت و اخلاق را برای کاربران اینترنتی فراهم کند. بنابراین، آموزش برای رشد نوجوانان باید از طریق آموزش اخلاق اطلاعاتی مناسب تغذیه شود و خانه و مدرسه و جامعه باید به سختی برای ارتقای آموزش اجتماعی در تمام محیط های آموزشی بکوشند. فرآیند اجتماعی سازی، باید انعطاف پذیر و مکرر بوده تا موجب تعامل بین افراد شود. در طی فرآیند اجتماعی سازی، نوجوانان که در آموزش های مدرسه شرکت می کنند به احساس مسئولیت خودکار و روح اخلاقی می رسند. این مطالعه از این ایده شروع شد که فضای احساسی مهم تر از فضای شناختی و کارکردی است. به عنوان نتیجه، یک دوره آموزشی کامپیوتر پیرامون اطلاعات که در آن استفاده نادرست از کارکردهای اطلاعات مجال می یابد، شرایط آموزش اخلاق اطلاعات و درک اخلاق اطلاعات را مهیا می کند و اینجاست که اعمال و تطبیق آموزش های اخلاق اطلاعات توصیه می شود. به همین صورت، درخواست نهایی درباره پیاده کردن سیستم آموزش اخلاق اطلاعاتی این است که سعی بر رشد کاربران اینترنتی داشته باشند که قدرت درک و فهم اخلاق اطلاعات را دارند و دانشی نوین برای جامعه اطلاعاتی تولید کنند.
*مقاله حاضر نوشته دو پژوهشگر اهل کره جنوبی است؛ از این رو بسیاری از مطالب آن به وضعیت اخلاق کامپیوتر و اطلاعات در این کشور اشاره دارد.
پی نوشتها:
این مقاله، ترجمه ای است از:
IJCSNS International Journal of Computer Science and Network Security, VOL.6 No.6, June 2006. // Hoesung Ki . // Seongjin Ahn. // cognitive. // functional. // sentimental. // digital divide. // prescriptive.
در متن اصلی ethical problems آمده که صحیح نیست و بر اساس سخن خود نویسنده ethical theories مد نظر ایشان بوده است.
cybercrime. // system surveillance.
واحد پول کره جنوبی و شمالی.
